Her dinin, mistik tecrübe gibi pratiklerin bir Tanrı tasavvuru bulunmaktadır. Bilimsel olarak Tanrı Tasavvurları birbirlerinden ayrılarak farklı isimlerle telaffuz edilmektedir. Şimdi kabul edilen Tanrı Tasavvurlarını birbirleri ile karşılaştıralım.

İçindekiler
Deizmin Tanrı tasavvurunun, Teizmin Tanrı tasavvurundan farkı nedir?
Deizm, aslında bir Tanrı’nın var olduğunu kabul etmektedir, Teizm gibi. Fakat Teizm ile temel olarak; Tanrı evreni yaratmıştır. Ve yarattıktan sonra tamamen kendi haline bırakmıştır diye ayrılmaktadır (Doğal Din). Deizm her zaman aklı ön planda tutar ve akıl ile her türlü bilgiye erişilebileceğini savunur. Bundan dolayı da “Vahiy” teorisini reddeder. Aynı şekilde sadece belli başlı kişilere gelen bilgilere inanmayı da doğru bulmayarak “Peygamberlik” teorisini gerekli görmez. Deizmin Tanrı anlayışına göre; Tanrı zaten adaletlidir ve bu adalete “Akıl” ile erişmek daha doğrudur, böylece ahlaklı kişiler oluruz. Evrendeki düzene bakıldığı zaman zaten Tanrı’nın bir iradesi olduğu anlaşılmaktadır. Sonuç olarak; Tam tersi bir durum kabul edilir ve Tanrı evrene müdahale ediyor denirse “Akla Aykırı” bir durum olur.

Panteizmin Tanrı tasavvurunun, Teizm Tanrı tasavvurundan farkı nedir?
Panteizmin Tanrı tasavvuru kısaca; Var olan her canlı birdir, bu canlılar birleşerek Tanrı’yı oluşturur. Panteizme göre Tanrı Evren ile iç içedir (İçkin). Yani Teizmin savunduğu gibi Tanrı evreni aşkın bir varlık değildir. Aynı şekilde Tanrı Evren ile özdeştir, diğer varlıklar ile Tanrı arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Bundan dolayı da Teizmin savunduğu gibi gerçek bir yaratan ve yaratılan durumundan bahsedilemez. En bilinen savunucusu Spinoza’ya göre; Tanrı sonsuz sıfatları ile evrende açılmıştır. Sıfatlarının açılması ile de varlıklar meydana gelmiştir.

Panteizm ve Panenteizm (Süreç Teizmi) arasında ne gibi bir farklılık vardır?
Panteizm de “Her şey Tanrıdır”, Panteizm de ise “Her şey Tanrıdadır.” Daha detaylı bir şekilde bakarsak; Panteizm, Var olan her şeyin bir bütün oluşturarak Tanrıyı oluşturduğunu söylemektedir. Yani Panteizme göre Tanrı “İçkindir.” Panenteizm, Evrenin Tanrının bedeni olduğunu söylemektedir ve Tanrı bir yönüyle “İçkin”, bir yönüyle de “Aşkındır.” Ayrıca Panenteizme göre Tanrı ile Evren arasında ontolojik ayrıma gerek duyulmaz. Tanrı Tasavvurları konusunda ele aldığımız konuda yorumlarınız varsa alabiliriz..
Nietzsche’den Ahlakın Soykütüğü Üstüne adlı makalemize göz atabilirsiniz…